Saturday, February 10, 2007

Marquis de Abraham said:


Η βασική ιδέα πίσω από την ηδονιστική σκέψη είναι πως όλες οι δράσεις μπορούν να μετρηθούν με βάση τον άξονα του πόσο ικανοποίηση προσφέρουν και ταυτόχρονα πόσο λίγο πόνο μπορούν να επιφέρουν.

Ο Επίκουρος μιλώντας για τον ηδονισμό επεσήμανε ότι η επιθυμία είναι το όχημα για την απόλαυση. Η κινητήρια δύναμη. Εκεί που τα χάλασε είναι όταν έλεγε: too much sex might later decrease interest in sex άρα και απώλεια της απόλαυσης.

Ο Φρόιντ μιλώντας για τον ψυχολογικό ηδονισμό ως κινητήρια δύναμη της ανθρώπινης ύπαρξης μίλησε ταυτόχρονα και για το ένστιχτο του θανάτου την επιθυμία δηλαδή του ανθρώπου για σιωπή και ειρήνη. Μια μικρή λεπτομέρεια αλλά με τεράστια σημασία στην ερμηνεία της είναι αν αυτό είναι καθολικός κανόνας για κάθε ζωντανό πλάσμα. Η ύπαρξη του ενστίχτου μπορεί να θέλει επιστημονική απόδειξη (και μέχρι στιγμής δεν έχει) αλλά αν δεχτούμε πως υπάρχει γιατί τότε να αφορά μόνο τον άνθρωπο και όχι όλα τα έμβια; Όλα τα πλάσματα πλην του ανθρώπου είναι προικισμένα μόνο με το ένστιχτο της επιβίωσης και το ένστιχτο του θανάτου special δωράκι μόνο στον άνθρωπο; Δεν παίζω. Από την άλλη πλευρά όμως μάλλον κάπως έτσι συμβαίνει και μολονότι δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως η ύπαρξη του θανάτου δεν μπορεί να ερμηνεύσει από μόνη της την εν δράσει ζωή ταυτόχρονα όλοι μπορούμε να κάνουμε την ίδια υπόθεση ότι η ζωή θα ήταν ολοκληρωτικά διαφορετική δίχως την ύπαρξή του και κυρίως οι δράσεις μας.

Οι τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες έχουν εγκλωβίσει τον άνθρωπο στον ρόλο υπηρέτη ενός θεού με αποτέλεσμα κάθε επίγεια ηδονή προέρχεται από την μετατόπιση του Love God στο Εnjoy God. Όλοι πρέπει ν’ αγαπούν τον θεό αυτός όμως δεν αγαπά κανέναν απολαμβάνει μόνο τον εαυτό του και την βρίσκει με την ίδια την ύπαρξη και μόνο. Όλοι οι υπόλοιποι είναι αναλώσιμοι. Απαιτεί τυφλή προσήλωση και είναι σαν μας λέει για μια ολόκληρη ζωή κοίτα να δεις τι ωραία που τον παίζω. Για μια και μόνο όμως ολόκληρη ζωή. Με τον θάνατο εξαφανίζεται και αυτός και η μαλακία του.

Και τώρα μας έρχεται ο Michel Onfray στο εν Αθήναις Μέγαρον.

Ο Onfray πιστεύει ότι όλη η ιστορία της φιλοσοφίας είναι μια ιστορία ψυχανάλυσης. Και έχει δίκιο. Επίσης πρεσβεύει τον ηδονιστικό αναρχισμό και προσδιορίζει τον εαυτό του ως κυνικό και οπαδό του Επίκουρου αλλά και ως αμετανόητου άθεου. Η γραφή είναι μια γιορτή της αθεΐας και του ηδονισμού.

Όσο ασχολείται με την θρησκεία είναι πραγματικά master. Δέχομαι την επιστράτευσή του σχετικά με τη διαδικασία του επείγοντος «για μια αθεΐα τεκμηριωμένη, στοιχειοθετημένη, αταλάντευτη και μαχητική». Όταν όμως μιλά για τον αναρχικό ηδονισμό αισθάνομαι πως δεν κατέχει το θέμα. Για να το θέσω αλλιώς θα ήμουν ικανοποιημένος αν άκουγα τον Foucault στα 60’ς - 70’ς να μιλάει με τα ίδια λόγια. Στις αρχές του καινούργιου αιώνα μας όμως περιμένω έναν λόγο πιο δραστικό. Έναν λόγο ανατρεπτικό και διόλου σεμνότυφο. Παρότι προσδιορίζει τον εαυτό του ως (νέο;)φιλελεύθερο σοσιαλιστή και παρότι είναι υπέρμαχος της ιδιωτικής επιλογής ως το απόλυτο κριτήριο για την απόλαυση (την οποία πολύ ορθά την διακρίνει από την επιθυμία) στην ουσία δεν λέει κάτι καινούργιο. Το μόνο καινούργιο στον Michel Onfray είναι ο λόγος του και η γραφή του. Λόγος αιχμηρός εφευρετικότατος και το κυριότερο κατανοητός στην μάζα. Έτσι αιτιολογείται και η μεγάλη αναστάτωση που δημιούργησε στην Γαλλία.

Σε αυτούς όμως που έχουν ξεπεράσει στην ζώσα ζωή τους τις συνήθεις κοινωνικές συμβάσεις ενός δυτικού δεν πιστεύω ότι έχει να πει και πολλά. Ίσως μόνο το πολιτικό σκέλος της σκέψης του.

Σε έναν όχι (νεο;)φιλελεύθερο -έστω και σοσιαλιστή- αλλά νεοελευθεριακό που από την παράδοση του Marquis de Sade κρατάει μόνο τον όρο «ελευθεριακός» η έννοια του αναρχικού ηδονισμού δεν καλύπτεται από τον λόγο του Michel Onfray έστω και αν είναι και αυτός φιλαράκι του Νίτσε.

Ο ελευθεριακός είναι ο Αντίπαλος του ανθρώπου άρα και του θεού. Μια social hooker που θα πεθάνει ευτυχισμένη. Τουλάχιστον υποψιασμένη και γενναιόδωρη με τον εαυτό της και με τους γύρω της. Ο ελευθεριακός δεν αγοράζεται. Πουλιέται. Γιατί έτσι γουστάρει.